SBF Buluşmaları 54 İlginç Vergi ve Ceza Uygulamaları Programımız Gerçekleştirilmiştir.
54. SBF Buluşmaları: İlginç Vergi ve Ceza Uygulamaları
Fakültemiz tarafından düzenlenen geleneksel SBF buluşmalarının 54’üncüsü “İlginç Vergi ve Ceza Uygulamaları” başlığıyla salgın koşulları sebebiyle dijital platformlar aracılığıyla 27.05.2021 tarihinde gerçekleşmiştir.
Programımız Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Maliye Bölüm Başkanı Prof. Dr. Hakkı Odabaş’ın açılış konuşmasıyla başlamıştır.
Programa davetli konuşmacı olarak katılan Prof. Dr. Ahmet Ak, ilk olarak Türk vergi sisteminde vergilendirme ve cezalandırma yetkisinin, devletin devredilemez görev ve yetkileri arasında bulunduğunu belirterek konuşmasına başlamıştır. Bu kapsamda vergilendirmenin anayasal temeli düşünüldüğünde 1215 tarihli Magna Carta’nın akla geldiğini; ancak Türk-İslam geçmişinde Karahanlı Devleti döneminde Yusuf Has Hacip’in Kutadgu Bilig eserinde, hakanın halk üzerindeki hakları bakımından vergiyi zamanında ödeme olgusunun, halkın hakan üzerindeki hakları bakımından ise fiktif kazançlar üzerinden değil, sadece gerçek gelir üzerinden vergi ödeme olgusunun yer aldığını belirtmiştir. Prof. Dr. Ak, daha sonra Türk vergi hukukunda kanunların birbirleriyle uyumlu olmanın yanı sıra iç bütünlüğe de sahip olması gerektiğini vurgulayarak bu çerçevede karşımıza ilginç vergi ve ceza uygulamalarının çıktığını söylemiştir. İlginç vergi uygulamalarından birinin, verginin vergisi olduğunu belirten Prof. Dr. Ak, ÖTV üzerinden KDV alınmasını buna örnek olarak vermiştir. Prof. Dr. Ak, ücret üzerinden gelir vergisi hesaplanırken damga vergisinin alınmasını; devletin sosyal transferler kapsamında, pandemi döneminde esnafa hibe sağlanması gibi, ödenen destekler bakımından faaliyet dışı gelir kapsamında vergi alınmasını ve kamulaştırma yapıldığında bedel üzerinden KDV hesaplanmazken, kamulaştırılan malın sahibine iade edilmesi halinde kişilerin bedel üzerinden KDV ödemesi ile çevre temizlik vergisinin, vergi tekniği bakımından adem-i tahsis ilkesine uygun olmaması hususlarını, ilginç vergi uygulamalarına örnekler olarak göstermiştir. Prof. Dr. Ak, cezalarla ilgili ilginç uygulamalar kapsamında ise yapılandırma yapılırken ceza hükümlerine hiç dokunulmamasına ve bu tür kanunların, vergi ödeme bilincini zayıflattıkları için, Meclis’te nitelikli çoğunlukla çıkarılması gerektiğine değinmiştir. Bir diğer ilginç uygulama olarak ise Vergi Usul Kanunu’nun 359. maddesi uyarınca sahte belge basanların ve bunları bilerek kullananların vergi kaçakçılığı suçu kapsamına girmesine karşın, bu belgeleri bastıran esas faillerin cezalandırılmadığını belirtmiştir. Bunun dışında özel otoyollardan geçişte özel sektör tarafından yüksek cezaların, tebligat yapılmadan uygulanması ve bunun cezanın ıslah işlevine uymamasına; ayrıca bu cezalar üzerinden avukatlık ücreti ve KDV alındığına değinmiştir. Prof. Dr. Ak, ceza kesen devlet başarılı mıdır sorusuna da odaklanmış ve devletin çok ceza kesmesinin, başarılı olmaktan ziyade kural koyarken sosyolojik faktörlerin dikkate alınmadığı, kurallara uyacak kişilerin ikna edilmemiş olduğunu gösterdiğinin altını çizmiştir. Son olarak Prof. Dr. Ak, bütün bunlardan, vergi hukukunda kurallar koyulurken sosyolojik gerçeklerle bağdaşma hususunda analiz yapılması gerektiği sonucunun çıktığını belirtmiştir.
