SBF Buluşmaları 50 Osmanlı Aydınları ve Sosyal Darwinizm Programımız Gerçekleştirilmiştir.
50. SBF Buluşmaları: Osmanlı Aydınları ve Sosyal Darwinizm
Fakültemiz tarafından düzenlenen geleneksel SBF buluşmalarının 50’ncisi “Osmanlı Aydınları ve Sosyal Darwinizm” başlığıyla salgın koşulları sebebiyle dijital platformlar aracılığıyla 01.04.2021 tarihinde gerçekleşmiştir.
Programımız Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Maliye Bölüm Başkanı Prof. Dr. Hakkı Odabaş’ın açılış konuşmasıyla başlamıştır. Prof. Dr. Odabaş konuşmasında, çalışmanın önemine değinmiştir.
Programa davetli konuşmacı olarak katılan Prof. Dr. Atila Doğan, ilk olarak Sosyal Darwinizm kavramının arka planını ele almıştır. Bu kapsamda öncelikle Fransız İhtilali ile ortaya çıkan eşitlik, özgürlük, kardeşlik gibi kavramlara rağmen bunu takip eden dönemde aydın despotizminin başladığı, ardından ayaklanmalar ve 1. Dünya Savaşı, Kore Savaşı, Vietnam Savaşı gibi savaşların yaşandığını belirterek bu çatışmanın kaynağının önem taşıdığını değerlendirmiştir. Prof. Dr. Doğan daha sonra Fransız İhtilali sonrasında yaşanan bu durumlar ve vahşi kapitalizm döneminde teori ile pratiğin birbirini desteklediğini belirtmiştir. Bu bağlamda Darwinci, doğal seleksiyoncu, evrimci teoriden bahsetmiştir. Bu teori Malthus’un, nüfusun arttığı ve kaynaklar kıt olduğu için çatışmaların çıktığı, savaşların kaçınılmaz olduğu düşüncesinin devamı niteliğindedir. Prof. Dr. Doğan, Darwin’in türlerin içinde başarılı olan az sayıda bireyin, evrimi yani ilerlemeyi sağlayacağı düşüncesinde olduğunu ve 19. Yüzyılın ikinci yarısında doğal seleksiyona karşı çıkılmasının toplumu geriye, çürümeye götüreceği düşüncesinin bulunduğunu belirtmiştir. Bu yüzyılda burjuvazinin, ruhban sınıfının tahakkümünü kırmak için bilgi ve bilimin kaynağını ele geçirme arzusunda olduğunu belirten Prof. Dr. Doğan, bu teorinin birinci misyonunun tüm toplumu sahip olduğu değerlerden kopararak burjuvazinin pazarlara ulaşması olduğunu değerlendirmiştir. Teorinin ikinci boyutunu Avrupa’da, özellikle Almanya’da Sosyal Darwinizm olarak kendini gösterdiğini söyleyen Prof. Dr. Doğan, bunun materyalizmin yayılması ile sekülerleşmeye yol açtığını belirtmiştir. Prof. Dr. Doğan, son olarak, bu düşüncenin Osmanlı’ya gelmesinin 19. Yüzyılda tıbbiye üzerinden olduğunu; İkinci Meşrutiyet’e kadar bu tür düşüncelerin yasaklandığını, fakat daha sonra Büchner ve Lamarck üzerine makalelerin ortaya çıktığını değerlendirmiştir. Programımızın soru cevap bölümünde ise genel olarak Sosyal Darwinizm ile Osmanlı ilişkisinden ve konunun maliye ile ilgisinden bahsedilmiştir.
