Ankara Yıldırım Beyazıt University

Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Tarih Bölümü ve Tarih Topluluğu tarafından organize edilen “Cumhuriyet Paneli” yoğun bir ilgi ile gerçekleştirildi. Panelde açılış konuşması yapan Rektör Yardımcımız Prof. Dr. Mustafa ORÇAN sözlerine başlarken hem Ankara’nın başkent oluşunun hem de Cumhuriyetin ilanın 101. Yılını tebrik ettikten sonra Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere, tüm şehit ve gazilerimize rahmet diledi. ORÇAN bu coğrafyada devlet olmanın ne kadar zor olduğunu, tüm açılan cephelere rağmen millet olarak var olmanın büyük bir başarı olduğunu vurguladı ve genç nesillere düşen vazifeyi anlatarak konuşmasını tamamladı.

Panel konuşmacılarından Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Necdet Aysal “İşgalden Cumhuriyete” başlıklı ve nadiren rastlanabilecek fotoğraflarla hazırladığı sunusu üzerinden Mustafa Kemal Paşa’nın hayatı, eğitimi ve askeri faaliyetleri üzerinde durdu. Aysal, Balkan ve Birinci Dünya savaşlarına değinerek başta İstanbul olmak üzere, Anadolu topraklarının büyük bir kısmının işgal güçlerince nasıl ele geçirildiğini anlattı. Bu sırada 9. Ordu Müfettişi olarak Samsun’a gönderilen Mustafa Kemal Paşa’nın yayımladığı genelgeler ve Müdâfaa-i Hukuk cemiyetleri tarafından organize edilen kongrelerden bahseden Aysal, Erzurum’da oluşturulan ve Sivas Kongresi’yle tüm yurdu temsil eder hale getirilen Heyet-i Temsiliyye’nin ilk faaliyetlerini anlattı. Aysal devamla Mustafa Kemal Paşa önderliğinde Heyet-i Temsiliyye’nin Ankara’ya ulaşması ve Türk milletinin “Milli Yemin”i olarak bilinen Misak-ı Milli’nin hazırlanması ve Meclis-i Mebusan’da kabul edilişini anlattı. Aysal, bu şartlar altında İstanbul’un resmen işgali sürecini ve Büyük Millet Meclisi’nin Ankara’da hangi şartlar altında açıldığını anlattı. Milli Mücadelenin askeri safhasını galip olarak tamamlayan yeni Türk Devletinin Mudanya ve Lozan’da kendisini tüm dünyaya nasıl tanıttığını ifade eden Aysal, özellikle yaşanan hükümet bunalımı ve Avrupa’da yaratılmak istenen yeni Türk imajına vurgu yaparak 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet’in ilanına giden süreci detaylıca anlattı.

Son olarak Panel Moderatörü ve Tarih Bölümü Başkanı Prof. Dr. Kenan Olgun, başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere bize vatanı ve Cumhuriyeti kazandıran aziz şehit, gazi ve kahramanlarımızı saygı, sevgi ve rahmetle andığını belirterek; Mustafa Kemal Atatürk’ün “Cumhuriyet” fikri ile gençlik yıllarında tanıştığını, Fransızca aslından okuduğu kitaplar, hocaları ve arkadaşları sayesinde bu fikrin geliştiğini ifade etti. Osmanlı Devleti’nde 23 Temmuz 1908 sonrası başlayan Meşrutiyet döneminde de “hâkimiyet-i milliye” tabirinin çok sık kullanıldığını, Meclisin üzerinde bir güç olmadığı fikrinin tatbik edildiğini, yapılan anayasal düzenlemelerle “cumhuriyet” tabirinin kullanıldığını ancak, o günün şartlarında bu fikre meclisten itirazlar geldiğini belirterek, Mustafa Kemal Atatürk’ün zamanı geldiğinde Cumhuriyet ilan ettiğini anlattı.

Panel soru-cevap aşaması, teşekkür belgesi takdimi ve fotoğraf çekimiyle tamamlandı.